Misschien kwam het doordat ik inmiddels al wat meer ervaring met reizen had. Misschien had het te maken met het feit dat de mensen en het eten als vertrouwd voelde. Ik durf het niet te zeggen, maar laten we het op een combinatie van beide houden. Java voelde als thuiskomen.
Ik verbleef bij de lokale bevolking thuis of bij kleinschalige en lokaal gerunde guesthouses, waar ik binnen huiselijke sferen hartelijk ontvangen werd. Ik zat om half 5 ’s nachts rechtop in mijn bed voor het ochtendgebed (van de schrik weliswaar, maar toch). Ik nam de lokale trein en deelde eten, verhalen en foto’s met medepassagiers. Op straat werd ik om de haverklap aangesproken. Mensen van leeftijd spraken in het Nederlands, nadat ik verteld had uit Belanda te komen. Via de Gojek-app sprong ik, zonder daar al te lang over na te denken, achterop de scooter bij ’the boys in green’. Ik bezocht de geboorteplaats van mijn oma, het ereveld in Leuwigajah en het pandjeshuis in Sragen, waar mijn overgrootvader gewoond en gewerkt heeft. Jeetje, nu ik erbij stilsta: wat was die reis bijzonder! Een stukje herkenning aan de andere kant van de wereld. Zo fijn!
First things first
Download nog voor vertrek de app van GoJek en Grab. Dit is zoiets als Uber en werkt in principe hetzelfde. De kosten liggen aanzienlijk lager dan wanneer je een gewone taxi neemt. Daarnaast hoef je ook niet te onderhandelen over de prijs. Je moet alleen wel verbonden zijn met internet om de app te kunnen gebruiken. Hiervoor koop je een lokale simkaart. Dit kan al op het vliegveld, maar ik raad aan in de stad een winkelcentrum op te zoeken. Scheelt in de kosten. Bovendien kun je op het vliegveld gebruik maken van het wifi netwerk. Een simkaart van Telekomsel geeft je bereik in het hele land, ook op de kleinere eilanden. Kost rond de 100k (omgerekend €6) voor 12GB. Tenminste, dat was in 2018 het geval. Je schijnt tegenwoordig ook zoiets online te kunnen aanschaffen. Zelf heb ik zowel GoJek als Grab gebruikt. Ik geef echter de voorkeur aan GoJek, omdat deze app de totale kosten weergeeft. Bij Grab komt er, afhankelijk van tolwegen en parkeerkosten, nog weleens een klein bedrag bij. The boys in green, zoals ze ook wel genoemd worden, zijn vanaf nu je beste vrienden. De perfecte manier om Java te verkennen en kennis te maken met het soms wat chaotische verkeer. Java heeft trouwens ook een super goed treinnetwerk. Bovendien is reizen met de trein vaak sneller en goedkoper dan reizen met de auto. Neem naar jouw volgende bestemming dus de trein! Afgezien van het superdeluxe toilet is het ook gewoon heel leuk om tussen de lokale bevolking te reizen. Laat ik het zo zeggen: ik ben inmiddels van mijn jeugdtrauma af.
Jakarta
Je reis begint hoe dan ook in Jakarta. Eerder schreef ik een artikel over waarom je de hoofdstad niet mag overslaan. Trek dus minimaal 3 dagen uit om Jakarta te verkennen. Natuurlijk bezoek je alle belangrijke historische bezienswaardigheden die je aan Nederland doen denken. Het verleden heeft ons land veel welvaart gebracht. Vergeet echter niet dat de Nederlandse invloed Indonesië zelf ook veel heeft gekost. Bezoek daarom naast de oude VOC panden juist ook het nationale monument Monas, dat de onafhankelijkheid van het land symboliseert. Wil je het Java van nu ervaren? Bezoek dan de lokale markt of moskee Istiqal. Die laatste is sowieso een must aangezien Indonesië de grootste populatie moslims ter wereld telt. Kleed je wel een beetje naar de voorschriften. Gedurende je hele reis trouwens. Nee, niet omdat dit per se van je verwacht wordt, maar omdat dit respectvol is wanneer je een ander land bezoekt. Dit geldt ook voor andere landen in Zuidoost-Azië btw.
Bandung
De hoofdstad van de provincie West-Java ligt op ongeveer 150 kilometer bij Jakarta vandaan. Onderweg passeer je prachtige rijstvelden. De omgeving van Bandung is erg mooi, maar de stad zelf is ook helemaal hip and happening (lees: super veel leuke koffietentjes en restaurants). De voornaamste reden dat ik een stop in Bandung wilde maken, was omdat het dichtbij Leuwigajah ligt. Op het ereveld in Leuwigajah vind je een monument ter nagedachtenis van de slachtoffers van Junyo Maru, het Japanse vrachtschip dat op 18 september 1944 getorpedeerd werd. Een van de slachtoffers was mijn overgrootvader. Het maakte mijn bezoek aan het ereveld net even wat persoonlijker. Ik kocht een bloemetje bij een van de verkopers voor de ingang en liet het daar achter.
Naast het ereveld in Leuwigajah bezocht ik de theeplantages in Ciwidey en ging ik naar Kawah Putih. Ik regelde een privégids en sprong achterop de scooter. Het fijne daarvan is, dat je kunt stoppen waar en wanneer je wilt. Vaak kom je ook nog ergens waar georganiseerde tours niet komen. Ik raad je daarom aan hetzelfde te doen. Kawah Putih is trouwens een kratermeer ter hoogte van 2400 meter. Door het hoge zwavelgehalte ruikt het er nogal smerig. Het advies is dan ook om er niet al te lang te blijven. Het is wel mooi! Zelf bleek ik ook een bezienswaardigheid. Naast foto’s van het meer maakten locals ook foto’s van mij. Dat is normaal. Op sommige plekken schijnt men nog niet zoveel buitenlandse toeristen te zien. Laat staan een vrouw, in d’r eentje (die is gek).
Yogya(karta)
Yogya is misschien wel de leukste stad van Java. Het is daarom ook (samen met Mount Bromo) de meest toeristische plek van je reis. Natuurlijk maakt iedereen, net als jij, een uitstapje naar de tempels Borobudur en Prambanan. Bezoek de eerste met zonsopgang en de tweede met zonsondergang. Je bent zeker niet de enigen, maar beide tempels zijn dan wel op hun allermooist. Ook hier geldt: zoek iemand die bereid is om je voor een paar rupiah rond te rijden op zijn scooter. Geeft zoveel meer vrijheid. Zo reden wij dwars door rijstvelden en stopten we bij een van de vele creatieve uitkijkpunten in de buurt. Helaas was het die dag wat mistig dus heb ik niet veel van het uitzicht gezien. Toch was de Chicken Church een leuke toevoeging aan de dag. Maar heel eerlijk? Na Borobudur stelt de rest eigenlijk niet meer zo heel veel voor.
Het leukste om te doen in Yogyakarta is de stad zelf verkennen. Ga alsjeblieft in je eentje de lokale markt op. Probeer durian (eigenlijk niet te vreten) en bestel gudeg (best wel lekker). Wandel door de smalle straatjes op zoek naar street art en andere hidden gems. Groet je voorbijgangers met een vriendelijke ‘pagiii’ (ja, de laatste letter houd je iets langer vast). Vriendelijkheid kost niets, maar levert vaak wel de leukste ervaringen op. Zo werd ik bij iemand thuis uitgenodigd voor een kopje thee. Bleek een kunstenaar te zijn, echt super leuk! Dat hij mij ontving in zijn onderbroek is slechts bijzaak. Het was gewoon een warme dag. Live a little!
Voel jij je daar net iets minder prettig bij? Bezoek dan in ieder geval Taman Sari voordat je Yogya weer verlaat. Erg mooi waterkasteel dat de sultan ooit liet bouwen voor zijn vele pleziertjes met zijn vele vrouwen. Monogamie bestond toen nog niet. In die tijd was een eenzijdige open relatie heel gewoon (en duur). En als je dan toch in Yogyakarta bent, ga dan ook nog even bij Fort Vredeburg kijken. Gewoon, omdat het kan. You gotta love Yogya!
Surakarta
Mijn reis ging verder naar Surakarta aka Solo. Wat valt daar in godsnaam te beleven? Solo staat vooral bekend om de antiekmarkt en de bijzondere batik. Voor mij is het de omgeving waar mijn overgrootouders gewoond hebben. In Sragen om precies te zijn, dat is een klein dorp iets verderop. Mijn overgrootvader had er een pandjeshuis. Deze staat er nog steeds en functioneert nog steeds als pegadaian. Achter het vrij moderne pand staan nog vervallen en verlaten woningen uit die tijd, evenals de waterput uit de verhalen van mijn oma. Best wel bijzonder!
Even bijzonder was de rest van de dag die ik met mijn chauffeur spendeerde. Hij sprak slechts een paar woorden Engels, maar bracht me op een aantal verrassende plekken. Solo heeft namelijk een prachtige omgeving. Zo leerde ik hoe rijst geoogst wordt, maakte ik selfies met wildvreemden bij Grojogan Sewu Waterfall en bezocht ik Candi Sukuh. Het werd de zoveelste mooie dag!
“Na al die bijzondere momenten moet het toch ook een keertje tegenvallen?”, hoor ik jullie denken. Nou, ja en nee. Na Surakarta reisde ik, via Malang, eerst door naar Mount Bromo, wat de mooiste en meest verschrikkelijke plek op Java bleek. Even was die Indonesische gastvrijheid namelijk nergens meer te bekennen. Dat is kut, maar eenmaal bij Mount Bromo aangekomen, besef je dat je op een andere planeet bent beland. Mount Bromo biedt geen vriendelijkheid om je hart te veroveren, maar wel een zonsopgang die je nooit meer vergeet. Daarbij voelen de temperaturen ineens wel meer als thuis en Nederlanders staan nou ook niet echt bekend als vriendelijk dus naja.. Zo was Mount Bromo toch ook een beetje thuiskomen.
Malang
Ik eindigde mijn reis op Java in Malang, waar ik weer overladen werd met die Indonesische gastvrijheid. Ik verbleef bij Lekker slappie, een sfeervolle kamer middenin Blue Village. Andini, een oud-student aan de universiteit in Groningen, verbleef op dat moment in Jakarta. Ik werd daarom warm verwelkomd door haar broer en ouders. Ondanks dat ik Andini zelf nooit heb ontmoet, ontstond er een vriendschap via social media. Een soort penvriendin in de moderne tijd. Kleine tip: zet wel rond kwart over vier je wekker. Bespaart je de schrik van je leven. Ik zat iets voor half vijf rechtop in mijn bed. Pal naast de woning staat namelijk een moskee. Het was een nogal intens ochtendgebed. Ik heb daarna overigens wel heerlijk verder geslapen. Veel meer dan wandelen door de kleurrijke kampungs heb ik niet gedaan. Beetje kroelen met katten, spelen met kinderen en praten met bewoners. Heerlijk! De volgende dag vertrok ik naar Bali om vervolgens door te reizen naar Flores en de Komodo eilanden. Daarover een andere keer meer..
– X –